برگزاري همايش تالاب بين المللي گاوخوني: تهديدها و اميدها
با همكاري دانشكده منابع طبيعي دانشگاه صنعتي اصفهان، اداره كل حفاظت محيط زيست استان، انجمن علمی دانشكده منابع طبيعي، کانون دوست داران محیط زیست (یاران باران) و جهاد دانشگاهي، همایش تالاب بین المللی گاوخونی: تهدیدها و امیدها، در تالار شهید فتوحی دانشگاه صنعتی اصفهان در تاريخ 13 بهمن‌ماه 1397 از ساعت 8:30 تا 12:30 برگزار گرديد. اين همايش به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها و به منظور بررسی مسائل و مشكلات حوضه گاوخوني و ارائه راهکارهای مناسب زیست محیطی توسط اساتيد دانشگاه برگزار گرديد. پس از پخش كليپ‌هاي علمي و بحث و تبادل نظر بين اساتيد و شركت كنندگان، در پايان بيانيه همايش قرآئت گرديد و مقرر شد به سمع و نظر مسئولين استاني و ملي برسد.
بیانیه همایش "تالاب بین المللی گاوخونی: تهدیدها و امیدها"
تالاب‌ها یکی از مهمترین اکوسیستم‌های کره زمین با کارکردهای زیست‌بومی، اجتماعی و اقتصادی فراوان هستند که امروزه در بسیاری از نقاط جهان در معرض تهدیدهای فراوان قرار دارند. تالاب‌های ایران نیز به عنوان بخشی از شبکه جهانی تالاب‌ها مدتهاست به وضعیت پریشان و آشفته‌ای دچار شده‌اند که دلیل اصلی آن، غفلت از ارزش‌های ذاتی این اکوسیستم‌های ارزشمند و نادیده گرفتن آنها در جریان توسعه یک‌جانبه اقتصادی است. نتیجه این غفلت نیز دریغ حقابه‌های تاریخی و طبیعی از تالاب‌ها بوده که به نوبه خود به کاهش سطح، خشکی و آسیب‌های اکولوژیکی منجر شده است. طبیعت، اگرچه ذاتا مهربان و سخاوتمند است، اما توان نگهداشت و بازسازی آن در برابر زیاده‌خواهی‌های انسان محدود است و فراتر رفتن انسان از این حد تحمل، بحران‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی و فروپاشی ساختار این اکوسیستم‌های طبیعی و جوامع انسانی را در پی دارد. در استان اصفهان نیز تالاب‌ها نفس‌های آخر را میکشند. تالاب شور گلپایگان در اثر زهکشی با هدف توسعه کشاورزی، مدتهاست که خشکیده و گاوخونی نیز اولین تالاب بین‌المللی کشور بود که در سال 1378 خبر خشکی آن مخابره شد. اتفاق تلخی که جدی گرفته نشد و اگر جدی گرفته شده بود درس عبرتی می‌شد، تا سال‌های بعد شاهد خشک شدن دیگر تالاب‌های مهم کشور نباشیم.
بنا بر آنچه گفته شد، برگزارکنندگان همایش"تالاب بین‌المللی گاوخونی: تهدیدها و امیدها"، تاکیدها و خواسته‌های خود را به شرح زیر اعلام می‌دارند:
1- تالاب‌ها شاخص و معیاری برای ارزیابی نحوه مدیریت حوضه‌های آبریز هستند. خشکی در حوضه‌ها از تالاب‌ها آغاز شده، به سمت بالادست پیش رفته و در نهایت سرشاخه‌ها و بخش مولد آب حوضه‌ها را در بر می‌گیرد؛ سناریوی پرمخاطره‌ای که در حوضه گاوخونی افتاده و در حال تکمیل است.
2- در صورت تداوم خشکی تالاب گاوخونی، پیامدهای خشکی آن که به صورت پیامدهای اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی و تهدید سلامتی، بروز یافته است، تشدید و غیر قابل کنترل خواهد شد. برای احیای تالاب گاوخونی، فردا بسیار دیر است، اکنون زمان اقدام است.
3- ما خواستار عزم و اراده‌ای ملی و جدی برای احیای تالاب گاوخونی و سایر تالاب‌های کشور هستیم.
4- رودخانه زاینده‌رود و تالاب بین‌المللی گاوخونی یک اکوسیستم بهم پیوسته هستند که احیا و پایداری هر یک در گروی احیا و پایداری دیگری است.
5- کاهش نسبت جریان آب به بارش در حوضه و بویژه بالادست سد زاینده‌رود یک نشانه و هشدار بسیار جدی است که در صورت بیتوجهی و عدم چاره‌اندیشی فوری، پیامدهای آن کل فلات مرکزی را با بحرانی عظیم مواجه خواهد کرد.
6- لازم است در راستای تعادل بین منابع و مصارف آب، هرگونه بارگذاری جدید در حوضه زاینده‌رود و حوضه‌های مجاور که به آب زاینده‌رود وابسته هستند متوقف شده و برای کاهش مصارف نیز برنامه‌ای عملی و جامع با مشارکت همه ذینفعان تدوین شود.
7- با اعتقاد به تاثیر منفی و فروکاهنده اقدامات موازی و پراکنده، ما خواستار هماهنگی و همسویی همه اقدامات معطوف به احیای رودخانه زاینده‌رود و تالاب گاوخونی هستیم.
8- ما خواستار تسریع در تصویب برنامه مدیریت زیست‌بومی تالاب بین‌المللی گاوخونی در مجامع مربوطه و از جمله شورای عالی آب هستیم.
9- لازم است ستاد احیای تالاب بین‌المللی گاوخونی در استان فعال شده و از همه ظرفیت‌های استان برای احیا و مدیریت پایدار این تالاب استفاده شود.
همایش تالاب گاوخونی: تهدیدها و امیدها
اصفهان، روز جهانی تالاب‌ها، 13 بهمن 1397
